Veilig leren en werken in monumentaal pand door grondige renovatie

In het vakblad Scholen en Bouwen aan de Toekomst wordt er aandacht besteed aan renovatie van schoolgebouwen. Kan je dezelfde doelen behalen met renovatie als met nieuwbouw? In dit artikel lees je de case van het monumentale pand aan de Lindengracht in Amsterdam. 

Bron: Scholen en Bouwen aan de Toekomst

Veilig leren en werken in monumentaal pand door grondige renovatie

De renovatie van het binnenklimaat aan de Lindengracht in Amsterdam laat zien dat niet alleen nieuwbouw scholen een Frisse School kunnen realiseren voor hun leerlingen. Ook oudere, zelfs monumentale panden kunnen met een gedegen klimaatstrategie grote stappen zetten op het gebied van binnenklimaat. Om dit te stimuleren werd recent 360 miljoen toegezegd door de overheid. Ventilatie in schoolgebouwen in heel Nederland aanpakken en op orde brengen is het doel. Voorzitter van het Landelijk Coördinatieteam Ventilatie op Scholen, Doekle Terpstra, zegt hierover: “Er is werk aan de winkel, er moet een plan van aanpak komen voor de langere termijn." Volgens hem is dat een kwestie van maatwerk. "De situatie verschilt per school, per gebouw, soms zelfs per lokaal."

Nieuwe bestemming

Het Cartesius Lyceum groeide in 2018 uit haar jasje waarna besloten werd een dependance te openen. Het oog viel al snel op de voormalige Toneelschool en Kleinkunstacademie aan de Lindengracht in Amsterdam. Na een grondige verbouwing mochten leerlingen van het Cartesius Lyceum 2 in september 2018 hun intrek nemen in het gerenoveerde monumentale pand. Voorzien van een veilig en aangenaam binnenklimaat en mét behoud van de karakteristieke eigenschappen van het pand uit 1915. Inmiddels huist de Theo Thijssenschool alweer een tijdje in het gebouw: gelukkig is een wijziging in de ‘bewoners’ geen probleem met een binnenklimaat dat zich aanpast aan de bezetting.

Samenwerken voor het beste resultaat

Het pand, begin 20e eeuw in gebruik genomen als lagere school, is met zorg gerenoveerd door een team van experts. Bouwbedrijf Kneppers heeft zich bezig gehouden met bouwkundige werkzaamheden, Klaver Giant nam de elektrotechnische installaties op zich en Pro-Airco boog zich over werktuigbouwkundige technieken. Tot slot stond duurzaamheidsadviseur Merosch aan het roer van het installatie ontwerp. Bart Advokaat, senior adviseur van Merosch ging aan de slag met het eindresultaat voor ogen: een energiezuinig, gezond en fris schoolgebouw.

Alle gevels in het pand zijn aan de binnenkant voorzien van isolatiemateriaal, voorzetwanden en nieuwe radiatoren. Belangrijk omdat de buitenkant van het pand onaangetast moest blijven. Tot slot is de vloer op de begane grond geïsoleerd vanaf de onderkant en is er buiten zonwering aangebracht om de zonverwarming te reguleren. Deze inspanningen resulteerden in de eerste slag om de warmte- en koudevraag te reduceren.

“Samen werken naar het eindresultaat: een energiezuinig, gezond en fris schoolgebouw.”

Frisse School? Beter (venti)leren!

Om te voldoen aan de criteria voor ‘Frisse Scholen B’ was de implementatie van een ventilatiesysteem een belangrijke stap. In een monumentaal pand als dit een behoorlijke uitdaging: er mag immers geen zichtinstallatie worden geplaatst en ook de gebouwconstructie is niet ingericht op een zwaar systeem. Duurzaamheidsadviseur Advokaat van Merosch koos dan ook voor het lichte en decentrale systeem Scholen°Concept van Klimaatgroep Holland. Deze alles-in-één klimaatoplossing zorgt voor slim geïntegreerde ventilatie, koeling, verwarming, dynamische warmteterugwinning en nachtkoeling. Huisinstallateur Pro Airco installeerde de units: Klimaatgroep Holland leverde ze. Een werkwijze en samenwerkingsverband dat steeds vaker voorkomt in het werkveld.

“Monumentale panden vragen om maatwerk en (bijna) onzichtbare oplossingen.”

Onzichtbare techniek

De monumentale kozijnen en karakteristieke plafondhoogtes waren een absolute must om te behouden. Met het plaatsen van grote plafondeilanden is niet alleen de techniek nagenoeg onzichtbaar gemaakt, ook de akoestiek vaart wel bij een geluidsabsorberend plafondeiland. Alleen enkele buitenlucht aanzuigkanalen en roosters op de achtergevel verraden dat het hier gaat om een Frisse School: onzichtbare techniek mét resultaat.

Klimaatsysteem voor een fris binnenklimaat

De elf Comfort°Plus units die geleverd werden aan de school zijn gekoppeld aan het cv-net. Dankzij de energiemodule is vraag gestuurde opwekking van warmte en kou geborgd. “Door een constante meting van CO2, temperatuur, luchtdruk en luchtvochtigheid wordt het binnenklimaat aangepast aan de wensen van de gebruikers”, aldus Harry Vaatstra, directeur Klimaatgroep Holland. “Het klimaatsysteem zorgt per lokaal voor een fris binnenklimaat, waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke wensen en eisen op ruimte niveau. Aan het einde van de dag wordt de temperatuur overal automatisch teruggeschakeld naar de vooraf bepaalde basisinstelling. De  nachtkoeling resulteert vervolgens in heerlijk frisse lokalen in de ochtend, zonder energieverspilling.”’

“Frisse lokalen zonder energieverspilling: daar gaan we voor bij Klimaatgroep Holland!”

Gemak en kwaliteitsborging

De klimaatunits zijn eenvoudig te bedienen door middel van een wand-bedienpaneel vertelt Vaatstra: “De sturing van verlichting en zonwering zit hier ook bij in. Een weerstation zorgt voor een wind-, neerslag-, en temperatuurafhankelijke besturing van de zonwering.” Daarnaast monitort de meldkamer van Klimaatgroep Holland continu de status van de Comfort°Plus units: storingen worden direct (op afstand) verholpen. Dit resulteert in een oplossing die gemak oplevert en kwaliteit en continuïteit waarborgt.

Dit artikel verscheen in de recente uitgave van Scholen en bouwen aan de toekomst.